MẸO HỌC HIỆU QUẢ KỲ THI CFA, LEVEL 1

Kỳ thi CFA Level 1 đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược. Dưới đây là những mẹo học hiệu quả được đúc kết từ cộng đồng CFA và các chuyên gia, tập trung vào ba khía cạnh quan trọng: (1) quản lý thời gian, (2) luyện đề, và (3) ghi nhớ kiến thức lý thuyết. Hãy áp dụng những bí kíp này để tối ưu hóa quá trình ôn tập và tự tin bước vào ngày thi!

⏰ Quản lý thời gian khi ôn tập và trong ngày thi

• Lập kế hoạch học tập từ sớm: Hãy bắt đầu lên lịch học càng sớm càng tốt (lý tưởng khoảng 5-6 tháng trước kỳ thi). Viện CFA khuyến nghị trung bình cần tối thiểu 300 giờ học cho mỗi level, vì vậy bạn nên phân bổ thời gian học đều đặn hàng tuần để đạt mốc giờ này. Xây dựng một thời gian biểu chi tiết, đặt mục tiêu học cho từng tuần và phân chia thời gian cho mỗi môn học hợp lý. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn vừa học vừa làm – hãy tận dụng các buổi tối và cuối tuần một cách hiệu quả.
• Tuân thủ kỷ luật và dành thời gian ôn tập cuối: Một khi đã có kế hoạch, hãy theo sát nó một cách kỷ luật. Sự kiên trì và đều đặn sẽ giúp bạn tích lũy kiến thức bền vững. Đừng quên chừa ra khoảng 4-6 tuần cuối cho việc ôn tập tổng quát và luyện đề. Trong giai đoạn “nước rút” (2 tháng cuối trước thi), thay vì học thêm kiến thức mới, hãy tập trung hệ thống lại những gì đã học và luyện bài tập nhiều để củng cố kiến thức. Tránh để dồn quá nhiều nội dung vào sát ngày thi – việc nhồi nhét phút chót thường không hiệu quả mà còn gây căng thẳng.
• Ưu tiên thời gian cho các môn trọng yếu: Khi lập kế hoạch, hãy phân bổ nhiều thời gian hơn cho những chủ đề khó hoặc có tỷ trọng điểm cao trong đề thi. Ví dụ, các môn như Ethics, Financial Reporting & Analysis (FRA) và Fixed Income có trọng số cao hơn các môn như Economics hay Portfolio Management. Do đó, hãy đảm bảo bạn nắm vững kiến thức và công thức cốt lõi của những môn “điểm nặng” này. Trong giai đoạn ôn, tập trung ôn kỹ các công thức và khái niệm chính – như vậy khi vào phòng thi bạn chỉ cần “thay số” nhanh chóng, tiết kiệm thời gian cho những câu hỏi khó hơn. Ngược lại, đừng sa đà quá mức vào các phần ít điểm hoặc quá chi tiết hiếm gặp.
• Giữ sức khỏe và tránh học dồn vào phút chót: Quá trình ôn thi CFA là một marathon chứ không phải chạy nước rút. Hãy duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ và xen kẽ thời gian nghỉ ngơi để nạp lại năng lượng. Trong 1-2 ngày trước ngày thi, đừng cố nhồi nhét kiến thức hay thức khuya học thêm – thay vào đó hãy thư giãn, ngủ sớm để đầu óc minh mẫn cho ngày thi. Sự tỉnh táo và tinh thần thoải mái sẽ giúp bạn làm bài hiệu quả hơn là vài giờ học thêm sát hạch.
• Chiến thuật quản lý thời gian trong phòng thi: Khi thi CFA Level 1, bạn sẽ đối mặt với 180 câu hỏi trắc nghiệm trong 2 phiên thi, mỗi phiên 135 phút. Kỹ năng phân bổ thời gian làm bài là cực kỳ quan trọng. Trung bình bạn có khoảng 90 giây cho mỗi câu, vì vậy hãy làm bài một cách thông minh: đừng sa lầy quá lâu ở một câu hỏi khó. Nếu gặp câu khó hoặc còn phân vân, hãy đánh dấu lại để quay lại sau thay vì cố giải bằng được ngay lúc đó. Trước tiên, bạn nên làm nhanh những câu dễ, quen thuộc để ăn điểm chắc trước. Một kinh nghiệm từ thí sinh đậu là có thể chia thời gian thành 2-3 lượt: chẳng hạn, 90 câu đầu nên hoàn thành trong khoảng ~65-70 phút, 90 câu sau trong ~60-65 phút, và dành 5-10 phút cuối mỗi phiên để rà soát các câu đã đánh dấu. Luôn theo dõi thời gian và kiểm soát tiến độ làm bài, đảm bảo bạn còn đủ thời gian để xem lại những câu chưa chắc chắn. Ngoài ra, không bỏ trống bất kỳ câu hỏi nào – đề CFA không trừ điểm cho đáp án sai, nên nếu hết thời gian hãy cứ mạnh dạn chọn một đáp án thay vì để trống. Khi không chắc chắn, dùng phương pháp loại trừ những đáp án sai rõ ràng để tăng xác suất chọn đúng.

📝 Luyện đề (Practice Exams) hiệu quả

• Kết hợp làm câu hỏi trong quá trình học: Đừng chờ đến sát kỳ thi mới bắt đầu luyện đề. Ngay từ khi học từng môn, hãy làm bài tập thực hành song song với việc học lý thuyết. Sau mỗi chủ đề hoặc mỗi chương, bạn nên làm các câu hỏi ôn tập (ví dụ: bài tập cuối chương trong curriculum, câu hỏi trong Learning Ecosystem của CFA, hoặc QBank) để củng cố ngay kiến thức vừa học. Việc học đi đôi với hành như vậy sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn và nhớ lâu hơn so với chỉ đọc lý thuyết suông. Chẳng hạn, nếu vừa học xong một khái niệm Quant hoặc FRA, hãy giải vài bài tập áp dụng công thức đó để kiểm tra mức độ hiểu và nhớ bài đến đâu.
• Dành thời gian riêng cho giai đoạn luyện đề: Khoảng 1-2 tháng trước ngày thi là thời điểm thích hợp để tăng cường luyện đề thi thử (mock exam). Nhiều người chia sẻ rằng họ bắt đầu “tổng ôn và luyện đề” khoảng 6-8 tuần trước kỳ thi – giai đoạn này chủ yếu làm thật nhiều câu hỏi và đề thi thử để quen với format đề. Bạn nên dành ra ít nhất 3-4 tuần cuối cho việc luyện các đề mock full dưới điều kiện thi thật. Thời gian này đủ để bạn vừa làm đề, vừa phân tích rút kinh nghiệm, mà vẫn kịp điều chỉnh nếu phát hiện lỗ hổng kiến thức. Nếu bạn có nhiều thời gian (sinh viên hoặc nghỉ làm), có thể lên kế hoạch mỗi ngày làm một đề mock (sáng làm nửa đề - 90 câu, chiều nửa đề còn lại, tối xem lại) để nâng cao phong độ. Còn nếu bạn bận đi làm, hãy cố gắng mỗi tối làm 1/2 đề và dàn trải đều trong tuần. Mục tiêu là trong vài tuần cuối, bạn sẽ hoàn thành được vài đề thi thử đầy đủ và rút ra được bài học từ mỗi đề đó.
• Thi thử như thi thật: Khi làm các đề mock exam, hãy nghiêm túc bấm giờ và tạo môi trường thi giống thật nhất có thể. Ngồi làm bài đủ thời gian quy định (mỗi đề 4 tiếng 30 phút, có chia break giữa hai phiên) để tập sức bền và khả năng tập trung dài tương đương ngày thi thật. Việc làm đề trong điều kiện thời gian hạn chế sẽ giúp bạn quen với áp lực thời gian, biết phân bố thời gian cho từng phần thi hợp lý, đồng thời làm quen định dạng và độ khó câu hỏi thực tế. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng luyện đề full có giới hạn thời gian là bước chuẩn bị không thể thiếu để quản lý thời gian và kiểm tra mức độ sẵn sàng của bạn trước khi thi.
• Chú trọng chất lượng nguồn đề: Trên thị trường có rất nhiều nguồn đề luyện thi CFA, nhưng bạn nên ưu tiên các nguồn uy tín và sát với đề thật. Đề thi thử chính thức từ CFA Institute là ưu tiên hàng đầu – đây là mock exam do Viện CFA cung cấp, phản ánh khá chính xác cấu trúc và độ khó đề thật. Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng thêm ngân hàng câu hỏi (QBank) hoặc đề thi thử từ những học viện luyện thi có tiếng (như Schweser, Wiley…), nhưng đừng quá lan man. Chất lượng hơn số lượng: làm 4-5 đề chất lượng và ôn kỹ sẽ tốt hơn làm 10 đề nhưng hời hợt. Thực tế, các thí sinh đạt kết quả cao thường làm khoảng 4 đến 8 đề mock trước khi thi; khoảng 4 đề được xem là mức tối thiểu nên hoàn thành. Làm quá nhiều đề chưa chắc giúp bạn điểm cao hơn, mà có thể làm bạn cạn thời gian ôn lại kiến thức nền tảng (hiệu quả giảm dần nếu chỉ chăm chăm làm đề liên tục mà không dành thời gian review). Vì vậy, hãy chọn lọc một số đề tiêu biểu và dành thời gian phân tích sâu mỗi đề hơn là chạy đua số lượng.
• Phân tích và học từ lỗi sai: Sau mỗi lần làm bài tập hoặc đề thi thử, đừng bỏ qua bước chữa bài. Hãy xem lại toàn bộ các câu trả lời sai hoặc chưa chắc chắn, đọc giải thích và tìm hiểu lý do vì sao mình sai. Việc dành thời gian phân tích lỗi sai này cực kỳ quan trọng – nhiều chuyên gia khuyến cáo rằng nếu bạn không review kỹ đáp án thì việc làm bài tập sẽ không mang lại nhiều hiệu quả học tập. Do đó, hãy ghi chú những lỗi bạn hay mắc, xem lại kiến thức liên quan và đảm bảo hiểu rõ để không lặp lại sai lầm trong kỳ thi thật. Mỗi đề mock nên được xem như một cơ hội để bạn cải thiện điểm yếu và hoàn thiện chiến thuật làm bài.
• Tránh luyện đề sát ngày thi: Trong khoảng 1-2 ngày cuối trước ngày thi, bạn không nên làm đề thi thử full nào nữa. Việc cố nhồi nhét thêm một đề ngay trước hôm thi dễ khiến bạn mệt mỏi và quá tải. Thay vào đó, hãy dành thời gian này để nhẹ nhàng ôn lại công thức, ghi chú hoặc thư giãn giữ sức. Một lời khuyên là trưa ngày trước khi thi nên ngưng học, buổi chiều tối dành để nghỉ ngơi, chuẩn bị tinh thần thật thoải mái. Bạn đã luyện tập chăm chỉ rồi, giờ là lúc nạp năng lượng để bước vào phòng thi với phong độ tốt nhất.

🧠 Mẹo ghi nhớ kiến thức lý thuyết (Ethics, FRA, Quant,...)

• Ôn luyện nhiều vòng để nhớ sâu: Đối với khối lượng kiến thức đồ sộ của CFA Level 1, đừng hy vọng nhớ lâu chỉ sau một lần đọc. Theo kinh nghiệm của nhiều thí sinh, mỗi nội dung quan trọng cần được tiếp xúc ít nhất 3 lần thì mới có thể ghi nhớ lâu dài. Bạn có thể lên kế hoạch học theo nhiều vòng: Lần đầu đọc hiểu tổng quan khái niệm và công thức; lần thứ hai ôn tập, làm bài tập để củng cố và phát hiện lỗ hổng; lần thứ ba hệ thống hóa lại toàn bộ nội dung và kết hợp luyện đề để khắc sâu kiến thức. Mỗi vòng ôn, bạn sẽ thấy kiến thức quen thuộc hơn và lấp đầy những chỗ còn chưa nắm chắc. Việc quay vòng nhiều lần như vậy đặc biệt hữu ích cho các môn nhiều lý thuyết như Ethics hay nhiều công thức như FRA, Quantitative Methods.
• Tóm tắt và sử dụng công cụ hỗ trợ ghi nhớ: Khi học các môn lý thuyết, hãy cố gắng ghi chú hoặc tóm tắt lại kiến thức bằng ngôn từ của bạn. Việc tạo mindmap, bảng hệ thống hay ghi chép những ý chính giúp bạn hiểu và nhớ sâu hơn khi phải tự trình bày lại nội dung. Ngoài ra, tận dụng các công cụ học tập như flashcards, quicksheet để hỗ trợ việc ghi nhớ các chi tiết quan trọng. Ví dụ, bạn có thể viết flashcards cho các định nghĩa, công thức, thuật ngữ khó nhớ để mang theo ôn mọi lúc mọi nơi. Nhiều người đã dùng flashcards (hoặc tính năng flashcard trên hệ thống Learning Ecosystem của CFA) và ôn đi ôn lại hàng ngày, kết quả là nhớ rất nhanh các khái niệm hay bị quên. Tài liệu quicksheet (bảng tóm tắt công thức) cũng rất hữu ích gần ngày thi để bạn rà lại công thức và tỷ số tài chính quan trọng. Tóm lại, hãy đa dạng hóa cách ôn tập: kết hợp đọc giáo trình với các bản tóm tắt, và thường xuyên tự kiểm tra trí nhớ bằng flashcard hoặc bài quiz ngắn.
• Học hiểu bản chất, đừng học vẹt công thức: CFA Level 1 có rất nhiều công thức tính toán (đặc biệt ở môn Quant, FRA, Fixed Income...). Tuy nhiên, bạn không nên chỉ học thuộc lòng máy móc các công thức, mà quan trọng hơn là hiểu bản chất logic và cách áp dụng của chúng. Như một thí sinh top 10% chia sẻ: “Không thể chỉ thuộc công thức là làm được, mà cần hiểu nội dung cốt lõi”. Khi bạn nắm được ý nghĩa đằng sau công thức, bạn sẽ nhớ nó dễ dàng hơn và biết cách biến đổi, áp dụng linh hoạt trong các dạng bài khác nhau. Vì vậy, hãy luôn tự hỏi “tại sao” khi gặp một công thức hay định nghĩa mới, và cố gắng hiểu ý nghĩa của nó trước khi học thuộc. Sau khi hiểu, bạn vẫn cần luyện bài tập liên quan để khắc sâu kiến thức và nhớ cách dùng công thức trong ngữ cảnh thực tế. Việc làm bài tập không chỉ giúp nhớ công thức mà còn giúp bạn nhận ra những bẫy tính toán thường gặp (ví dụ: nhầm đơn vị, công thức đảo ngược...) để tránh sai sót khi làm bài thi thật.
• Môn Ethics – đọc nhiều lần và đừng coi nhẹ: Ethical & Professional Standards (Ethics) tuy chỉ gồm khoảng 5 bài đọc nhưng lại nổi tiếng khó nhằn đối với mọi thí sinh. Lý do là các tình huống đạo đức thường nằm trong “vùng xám” và cách hành văn tiếng Anh trong curriculum rất dễ gây hiểu lầm nếu bạn không nắm chắc chuẩn mực. Nhiều người tự học thú nhận họ “buông súng” ở Ethics vì ngôn ngữ quá hoa mỹ và khúc chiết, gần như luật pháp. Do đó, đừng chủ quan với môn Ethics. Hãy dành thời gian đọc kỹ Bộ Quy tắc đạo đức và Chuẩn mực ứng xử nghề nghiệp cũng như các tình huống minh họa trong sách. Một mẹo nhỏ là bạn có thể học Ethics ở giai đoạn cuối của quá trình ôn, để các quy tắc và tiêu chuẩn này còn tươi mới trong trí nhớ khi bước vào phòng thi (nhưng nhớ phải học nghiêm túc, không được lướt qua vì nghĩ “dễ hiểu”). Vì trọng số của Ethics khá cao (chiếm khoảng 15% điểm Level 1), một số câu hỏi Ethics còn có thể quyết định bạn có vượt qua ngưỡng đỗ hay không nếu điểm bạn đang sát nút. Hãy luyện các câu hỏi tình huống Ethics trong các đề mock và các bài tập tình huống của CFA Institute để quen với kiểu hỏi “đánh đố” của phần này. Hiểu rõ tinh thần của từng chuẩn mực sẽ giúp bạn loại trừ đáp án sai và chọn được đáp án đúng trong những tình huống dễ gây nhầm lẫn.
• Môn Financial Reporting & Analysis (FRA) – nắm vững nguyên lý kế toán: FRA là môn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong Level 1 và cũng rất nặng về khối lượng kiến thức. Bạn sẽ cần ghi nhớ nhiều chuẩn mực kế toán và báo cáo tài chính. Mấu chốt để học tốt FRA là phải hiểu được các nguyên lý kế toán cơ bản (hiểu tại sao lại ghi nhận như vậy) thay vì chỉ nhớ máy móc. Đặc biệt, thí sinh Việt Nam thường gặp khó với FRA vì phải phân biệt giữa chuẩn mực IFRS quốc tế và US GAAP của Mỹ – có nhiều khác biệt cần học thuộc. Lời khuyên là hãy chuẩn bị một bảng so sánh các điểm khác nhau giữa IFRS và GAAP cho các chủ đề chính (ví dụ: cách hạch toán hàng tồn kho, khấu hao, hợp nhất báo cáo... trong mỗi chuẩn mực). Việc so sánh song song sẽ giúp bạn nhớ rõ đặc trưng của mỗi hệ thống. Đồng thời, hãy thuộc các công thức tính toán chỉ số tài chính quan trọng (như các tỷ số sinh lời, thanh khoản, đòn bẩy, tăng trưởng...) và hiểu ý nghĩa của chúng. FRA đòi hỏi cả ghi nhớ lẫn hiểu: sau khi học, bạn nên làm nhiều bài tập dạng tính toán chỉ số, bút toán hợp lý... để vừa nhớ công thức, vừa quen với cách áp dụng. Nếu có thể, thử giải thích các bút toán hoặc mục tiêu của mỗi chuẩn mực cho người khác (hoặc tự nói với mình) – đây là cách kiểm tra xem bạn đã thực sự hiểu và nhớ nội dung hay chưa.
• Môn Quantitative Methods – công thức và sự thuần thục tính toán: Quantitative Methods chứa nhiều khái niệm toán và thống kê (chiết khấu dòng tiền, xác suất, phân phối, hồi quy đơn,...). Để ghi nhớ lượng kiến thức này, trước hết bạn nên tóm tắt các công thức quan trọng của Quant vào sổ hoặc flashcard, bao gồm công thức xác suất, thống kê, phương sai, độ lệch, v.v. Hãy học theo cụm chủ đề (ví dụ: nhóm công thức về giá trị thời gian của tiền, nhóm công thức về xác suất thống kê…) để não bộ dễ hệ thống hơn. Quan trọng không kém, bạn phải sử dụng thành thạo máy tính tài chính (calculator) được phép mang vào thi (như BA II Plus) cho các phép tính PV, FV, IRR, v.v.. Luyện bấm máy thường xuyên trong khi làm bài tập Quant sẽ giúp bạn nhớ thao tác và tiết kiệm rất nhiều thời gian trong phòng thi. Nhiều thí sinh cảnh báo rằng nếu không quen bấm máy, bạn có thể tốn gấp đôi thời gian cho các câu tính toán và dễ mắc bẫy. Do đó, hãy thực hành giải bài tập Quant dưới áp lực thời gian, tập kỹ năng bấm máy nhanh và chính xác. Khi đã nhớ công thức và thuần thục công cụ, bạn sẽ tự tin hơn hẳn với những câu hỏi tính toán dài dòng của Quant.

Tạm kết: Ôn thi CFA Level 1 là một chặng đường dài đòi hỏi sự quyết tâm và phương pháp hợp lý. Những mẹo trên đây – từ quản lý thời gian thông minh, luyện đề bài bản cho đến kỹ thuật ghi nhớ kiến thức – đều đã được kiểm chứng bởi rất nhiều thí sinh thành công. Hãy áp dụng một cách linh hoạt phù hợp với hoàn cảnh của bạn. Kiên trì theo kế hoạch, rút kinh nghiệm sau mỗi bước và giữ tinh thần vững vàng, bạn sẽ chinh phục CFA Level 1 một cách thuận lợi. Chúc bạn học tập hiệu quả và gặp nhiều may mắn trong kỳ thi sắp tới! 🎉

Nguồn tham khảo: Kinh nghiệm học và thi từ các học viên đỗ CFA Level 1 Top 10%; Hướng dẫn của các trung tâm luyện thi uy tín (SAPP, North Star, Schweser…); Chia sẻ từ diễn đàn và cộng đồng CFA (AnalystForum, Reddit); Lời khuyên từ chính Viện CFA Institute.


Tham gia vào cộng đồng Free CFA, FRM Vietnam | Facebook để cùng học tập và chia sẻ kiến thức